9 / 3زیارت ابو الفضل العبّاس علیه السلام
کامل الزیارات به نقل از ابو حمزه ثُمالی ، از امام صادق علیه السلام : هنگامی که خواستی به زیارت عبّاس بن علی علیه السلام که کنار رود فرات و رو به روی حائر (مزار حسین علیه السلام ) است ، بروی ، بر درگاه سایه بان بِایست و بگو : سلام خدا و سلام فرشتگان مقرّبش و پیامبران فرستاده شده اش و بندگان صالحش و همه شهیدان و صدّیقان و پاکان و پاکیزگان [ از فرشتگانی ] که هر صبح و شام ، نزد تو می آیند ، بر تو باد ، ای فرزند امیر مؤمنان ! برایت گواهی می دهم که برای فرزند پیامبرِ فرستاده شده و نواده برگزیده و راه نمای دانا و وصیّ بیان کننده و مظلوم زیر ستم ، تسلیم و تصدیق کننده و وفادار و خیرخواه بودی . خداوند ، تو را از جانب پیامبر ، امیر مؤمنان ، حسن و حسین که درودهای خدا بر آنان باد ، بهترین پاداش را بدهد ، در برابر شکیبایی ای که کردی و به حساب خدا نهادی و یاری دادی ، که بهترین سرای فرجامین را داری ! خدا ، لعنت کند کسی را که تو را کُشت ! خدا ، لعنت کند کسی را که حقّ تو را نشناخت و حرمتت را خوار داشت ! خدا ، لعنت کند کسی را که میان تو و آب فرات ، جدایی انداخت ! گواهی می دهم که تو ، مظلومانه کُشته شدی و خداوند ، وعده ای را که به شما داده ، محقَّق خواهد ساخت . ای فرزند امیر مؤمنان ! به میهمانی نزد تو آمده ام . دلم در برابر شما ، تسلیم است و من ، پیرو شما هستم . یاری ام برایتان ، آماده است تا آن که خداوند ، حکم کند ، که او بهترینِ حاکمان است . من با شما هستم ؛ با شما ، نه با دشمن شما . من به شما و بازگشتتان ، ایمان دارم و به مخالفان و قاتلان شما ، کفر می ورزم . خدا ، کسانی را که شما را با دست ها و زبان هایشان کُشتند ، لعنت کند ! سپس داخل شو و روی قبر بیفت و بگو : سلام بر تو ، ای بنده شایسته ، مطیع خدا و پیامبرش و امیر مؤمنان و حسن و حسین که خداوند ، بر ایشان ، درود و سلام فرستد ! سلام و رحمت و برکات و آمرزش و خشنودی خدا ، بر تو و بر روح و پیکرت ! گواهی می دهم و خدا را گواه می گیرم که تو ، بر همان عقیده ای جان دادی که بَدریان و مجاهدان در راه خدا ، خداخواهان خیرخواه در جهاد با دشمنان خدا ، مبالغه گران در یاری اولیایش ، و مدافعان دوستانش جان دادند . خداوند ، به تو بهترین و فراوان ترین و سرشارترین پاداش کسانی را که به بیعت خود ، وفا کردند و دعوتش را پاسخ گفتند و اختیارداران کارهای او را اطاعت کردند ، عطا کند ! گواهی می دهم که تو ، در خیرخواهی کوشیدی و نهایتِ توان خویش را به کار بردی و خداوند ، تو را در میان شهیدان بر انگیخت و روحت را با ارواح سعادتمندان ، قرار داد و گسترده ترین منزل با بهترین اتاق های بهشتی را به تو عطا کرد و یادت را تا عِلّیّین [در فرادستِ بهشتْ] بالا بُرد و تو را با پیامبران ، صدّیقان ، شهیدان و صالحان ، محشور کرد ؛ و چه همراهانِ خوبی ! گواهی می دهم که تو ، سستی نکردی و پا ، پس ننهادی و با بینایی به کارَت و پیروی از شایستگان و دنباله روی از پیامبران ، به سوی کار خود ، روان شدی . خداوند ، ما و شما را گِرد هم آورد ، و نیز میان پیامبرش و اولیایش در جایگاه فروتنان ، که او مهربان ترینِ مهربانان است . 1
9 / 4زِیارَهُ الشُّهَداءِمصباح المتهجّد :مِن زِیارَهِ الشُّهَداءِ ، مِن رِوایَهِ أبی حَمزَهَ الثُّمالِیِّ : السَّلامُ عَلَیکُم یا أنصارَ دینِ رَسولِ اللّهِ مِنّی ما بَقیتُ ، وَالسَّلامُ عَلَیکُم دائِماً إذا فَنیتُ وبُلیتُ ، لَهفی عَلَیکُم! أیُّ مُصیبَهٍ أصابَت کُلَّ مَولیً لِمُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ؟ لَقَد عَظُمَت وخُصَّت وجَلَّت وعَمَّت مُصیبَتُکُم . إنّی بِکُم لَجَزِعٌ ، وإنّی بِکُم لَموجَعٌ مَحزونٌ ، وأنَا بِکُم لَمُصابٌ مَلهوفٌ . (1) هَنیئا لَکُم ما اُعطیتُم ، وهَنیئاً لَکُم ما بِهِ حُبیتُم (2) ، فَلَقَد بَکَتکُمُ المَلائِکَهُ ، وحَفَّت بِکُم وسَکَنَت مُعَسکَرَکُم ، وحَلَّت مَصارِعَکُم ، وقَدَّسَت وصَفَّت بِأَجنِحَتِها عَلَیکُم ، لَیسَ لَها (3) عَنکُم فِراقٌ إلی یَومِ التَّلاقِ ، ویَومِ المَحشَرِ ویَومِ المَنشَرِ (4) طافَت عَلَیکُم رَحمَهٌ بَلَغتُم بِها شَرَفَ الآخِرَهِ . أتَیتُکُم مُشتاقا ، وزُرتُکُم خائِفا ، أسأَلُ اللّهَ أن یُرِیَنیکُم عَلَی الحَوضِ وفِی الجِنانِ ، مَعَ الأَنبِیاءِ وَالمُرسَلینَ ، وَالشُّهَداءِ وَالصّالِحینَ ، وحَسُنَ اُولئِکَ رَفیقا . وإذا فَرَغتَ عِندَ الحُسَینِ علیه السلام ، فَادعُ بِدُعاءِ المَوقِفِ الَّذی قَدَّمنا ذِکرَهُ ، أو ما یَقومُ مَقامَهُ مِنَ الأَدعِیَهِ . (5)
1- .المَلْهُوفُ : المظلُوم یستغیثُ (الصحاح : ج 4 ص 1429 «لهف») .
2- .حَباهُ بکذا : أعطاه (النهایه : ج 1 ص 336 «حبا») .
3- .فی المصدر : «علیها» ، والتصویب من بحار الأنوار .
4- .نَشَر المیّت : إذا عاش بعد الموت ، وأنشره اللّه : أحیاه (النهایه : ج 5 ص 54 «نشر») .
5- .مصباح المتهجّد : ص 724 ح 813 ، بحار الأنوار : ج 101 ص 202 .
9 / 4زیارت شهیدان
مصباح المتهجّد :از زیارت شهیدان ، به روایت ابو حمزه ثُمالی است که : سلام بر شما ، ای یاوران دین پیامبر خدا ، از من ، برای همیشه بودنم ! و سلام بر شما برای همیشه روزگار ، هنگامی که من ، نابود و پوسیده شدم ! بر شما ، سختْ اندوهگینم . کدام مصیبت است [جز مصیبت شما] که به همه دوستداران محمّد و خاندان محمّد صلی الله علیه و آله می رسد ؟ ! مصیبت شما ، بزرگ و بی نظیر و سِتُرگ و عام است . من ، بی تاب شما و دردمند و اندوهگینم . من به خاطر شما ، مصیبتْ دیده و غمگینم . گوارایتان باد آنچه به شما عطا شد ! گوارایتان باد آنچه به شما بخشیده شد ! فرشتگان ، بر شما گِریستند و گِرد شما را گرفتند و در لشکرگاه شما ، سُکنا گزیدند و در جایگاه افتادن شما ، جای گرفتند و بال هایشان را بر شما گستردند و آن جا را تقدیس نمودند و هرگز از آن جا نمی روند تا روز دیدار ، و روز حشر و نشر (قیامت) . رحمتی از خدا بر گِرد شما چرخید و با آن ، به شرف آخرت رسیدید . به شوق شما و با بیم [ از حاکمان ] به زیارت شما آمده ام . از خدا می خواهم که شما را بر لب حوض [کوثر] و در بهشت ، با پیامبران ، فرستادگان ، شهیدان و صالحان ، به من بنماید ، که چه خوبْ همراهانی هستند ! و هنگامی که از زیارت حسین علیه السلام فارغ شدی ، دعای موقف که پیش تر آوردیم یا دعاهای دیگر را بخوان .
.
9 / 5زِیارَهُ مُسلِمِ بنِ عَقیلٍالزِّیارَهُ الاُولیالمزار الکبیر :زِیارَهُ مُسلِمِ بنِ عَقیلٍ رِضوانُ اللّهِ عَلَیهِ : تَقِفُ عَلی بابِهِ وتَقولُ : سَلامُ اللّهِ وسَلامُ مَلائِکَتِهِ المُقَرَّبینَ ، وأنبِیائِهِ المُرسَلینَ ، وعِبادِهِ الصّالِحینَ ، وجَمیعِ الشُّهَداءِ وَالصِّدّیقینَ ، وَالزّاکِیاتُ الطَّیِّباتُ فیما تَغتَدی وتَروحُ ، عَلَیکَ یا مُسلِمَ بنَ عَقیل . أشهَدُ لَکَ بِالتَّسلیمِ وَالتَّصدیقِ ، وَالوَفاءِ وَالنَّصیحَهِ لِخَلَفِ النَّبِیِّ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وآلِهِ المُرسَلِ ، وَالسِّبطِ المُنتَجَبِ (1) ، وَالدَّلیلِ العالِمِ ، وَالوَصِیِّ المُبَلِّغِ ، وَالمَظلومِ المُهتَضَمِ . فَجَزاکَ اللّهُ عَن رَسولِهِ وعَن أمیرِ المُؤمِنینَ ، وعَنِ الحَسَنِ وَالحُسَینِ ، أفضَلَ الجَزاءِ ، بِما صَبَرتَ وَاحتَسَبتَ وأعَنتَ ، فَنِعمَ عُقبَی الدّارِ ، لَعَنَ اللّهُ مَن خَذَلَکَ وغَشَّکَ . أشهَدُ أنَّکَ قُتِلتَ مَظلوما ، وأنَّ اللّهَ مُنجِزٌ لَکُم ما وَعَدَکُم ، جِئتُکَ یا عَبدَ اللّهِ وافِدا إلَیکُم ، وقَلبی لَکُم مُسَلِّمٌ ، وأنَا لَکُم تابِعٌ ، ونُصرَتی لَکَ مُعَدَّهٌ ، حَتّی یَحکُمَ اللّهُ بِأَمرِهِ وهُوَ خَیرُ الحاکِمینَ ، فَمَعَکُم مَعَکُم لا مَعَ عَدُوِّکُم ، إنّی بِکُم وبِآبائِکُم (2) مِنَ المُؤمِنینَ ، وبِمَن خالَفَکُم وقَتَلَکُم مِنَ الکافِرینَ ، قَتَلَ اللّهُ اُمَّهً قَتَلَتکُم بِالأَیدی وَالأَلسُنِ . ثُمَّ ادخُل وَانکَبَّ عَلَی القَبرِ ، وقُل : السَّلامُ عَلَیکَ أیُّهَا العَبدُ الصّالِحُ ، المُطیعُ للّهِِ ولِرَسولِهِ ، ولِأَمیرِ المُؤمِنینَ وَالحَسَنِ وَالحُسَینِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِم وسَلَّمَ ، السَّلامُ عَلَیکَ ورَحمَهُ اللّهِ وبَرَکاتُهُ ومَغفِرَتُهُ ، وعَلی روحِکَ وبَدَنِکَ . أشهَدُ واُشهِدُ اللّهَ أنَّکَ مَضَیتَ عَلی ما مَضی بِهِ البَدرِیّونَ وَالمُجاهِدونَ فی سَبیلِ اللّهِ ، المُناصِحونَ فی جِهادِ أعدائِهِ ، المُبالِغونَ فی نُصرَهِ أولِیائِهِ ، الذّابّونَ عَن أحِبّائِهِ ، فَجَزاکَ اللّهُ أفضَلَ الجَزاءِ ، وأوفَرَ جَزاءِ أحَدٍ مِمَّن وَفی بِبَیعَتِهِ ، وَاستَجابَ لَهُ دَعوَتَهُ ، وأطاعَ وُلاهَ أمرِهِ . أشهَدُ أنَّکَ قَد بالَغتَ فِی النَّصیحَهِ ، وأعطَیتَ غایَهَ المَجهودِ ، فَبَعَثَکَ اللّهُ فِی الشُّهَداءِ ، وجَعَلَ روحَکَ مَعَ أرواحِ السُّعَداءِ ، وأعطاکَ مِن جِنانِهِ أفسَحَها مَنزِلاً ، وأفضَلَها غُرَفا ، ورَفَعَ ذِکرَکَ فِی العِلِّیّینَ ، وحَشَرَکَ مَعَ النَّبِیّینَ وَالصِّدّیقینَ ، وَالشُّهَداءِ وَالصّالِحینَ ، وحَسُنَ اُولئِکَ رَفیقا . أشهَدُ أنَّکَ لَم تَهِن ولَم تَنکُل ، وأنَّکَ قَد مَضَیتَ عَلی بَصیرَهٍ مِن أمرِکَ ، مُقتَدِیا بِالصّالِحینَ ، ومُتَّبِعا لِلنَّبِیّینَ ، فَجَمَعَ اللّهُ بَینَنا وبَینَکَ ، وبَینَ رَسولِهِ وأولِیائِهِ ، فی مَنازِلِ المُخبِتینَ ؛ فَإِنَّهُ أرحَمُ الرّاحِمینَ . ثُمَّ انحَرِف إلی عِندِ الرَّأسِ ، فَصَلِّ رَکعَتَینِ وصَلِّ بَعدَها ما بَدا لَکَ ، وسَبِّح وَادعُ بِما أحبَبتَ ، وقُل : اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، ولا تَدَع لی ذَنبا إلّا غَفَرتَهُ ، ولا هَمّا إلّا فَرَّجتَهُ ، ولا مَرَضا إلّا شَفَیتَهُ ، ولا عَیبا إلّا سَتَرتَهُ ، ولا شَملاً إلّا جَمَعتَهُ ، ولا غائِبا إلّا حَفِظتَهُ وأدَّیتَهُ ، ولا عُریا إلّا کَسَوتَهُ ، ولا رِزقا إلّا بَسَطتَهُ ، ولا خَوفا إلّا آمَنتَهُ ، ولا حاجَهً مِن حَوائِجِ الدُّنیا وَالآخِرَهِ لَکَ فیها رِضیً ولی فیها صَلاحٌ إلّا قَضَیتَها ، یا أرحَمَ الرّاحِمینَ . فَإِذا أرَدتَ وَداعَهُ رضی الله عنه تَقِفُ عَلَیهِ کَوُقوفِکَ الأَوَّلِ ، وقُل : أستَودِعُکَ اللّهَ وأستَرعیکَ ، وأقرَأُ عَلَیکَ السَّلامَ ، آمَنّا بِاللّهِ وبِرَسولِهِ ، وبِکِتابِهِ وبِما جاءَ بِهِ مِن عِندِ اللّهِ ، اللّهُمَّ فَاکتُبنا مَعَ الشّاهِدینَ ، اللّهُمَّ لا تَجعَلهُ آخِرَ العَهدِ مِن زِیارَتی قَبرَ ابنِ عَمِّ نَبِیِّکَ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وآلِهِ ، وَارزُقنی زِیارَتَهُ ما أبقَیتَنی ، وَاحشُرنی مَعَهُ ومَعَ آبائِهِ فِی الجِنانِ ، وعَرِّف بَینی وبَینَهُ وبَینَ رَسولِکَ وأولِیائِکَ . اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وتَوَفَّنی عَلَی الإِیمانِ بِکَ ، وَالتَّصدیقِ بِرَسولِکَ ، وَالوِلایَهِ لِعَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ وَالأَئِمَّهِ عَلَیهِمُ السَّلامُ . وَادعُ لِنَفسِکَ ولِوالِدَیکَ ولِلمُؤمِنینَ وَالمُؤمِناتِ ، وأکثِر مِنَ الدُّعاءِ ما شِئتَ ، وَاخرُج فی دَعَهِ اللّهِ . (3)
.
1- .المُنتَجَبُ : المُختار (القاموس المحیط : ج 1 ص 130 «نجب») .
2- .فی المزار للشهید الأوّل : «وبإیابکم» بدل «وبآبائکم» .
3- .المزار الکبیر : ص 177 ، المزار للشهید الأوّل : ص 278 ، بحار الأنوار : ج 100 ص 428 ح 71 وفیه أشار إلی أصل الزِّیارَه وبعض فقراته ولم یذکره کاملاً .
9 / 5زیارت مسلم بن عقیل
زیارت نخست
المزار الکبیر :زیارت مسلم بن عقیل که خداوند ، از او خشنود باد : بر درگاهش می ایستی و می گویی : سلام خدا و سلام فرشتگان مقرّبش ، پیامبران فرستاده شده اش ، بندگان صالحش ، همه شهیدان و صدّیقان ، پاکان و پاکیزگان [ از فرشتگانی ] که هر صبح و شام ، نزد تو می آیند ، بر تو باد ، ای مسلم بن عقیل ! برایت گواهی می دهم که در برابر فرزند پیامبرِ فرستاده شده و نواده برگزیده و راه نمای دانا و وصیّ بیان کننده و مظلوم زیر ستم ، تسلیم و تصدیق کننده بودی . خداوند ، بهترین پاداش را از جانب پیامبر و امیر مؤمنان و حسن و حسین ، به تو بدهد ، در برابر شکیبایی ای که کردی و به حساب خدا نهادی و یاری دادی ، که بهترین سرای فرجامین را داری ! خدا ، لعنت کند کسی را که تو را وا نهاد و به تو ، نیرنگ زد ! گواهی می دهم که تو ، مظلومانه کشته شدی و خداوند ، وعده ای را که به شما داده ، محقّق خواهد ساخت . ای بنده خدا ! به میهمانی نزد تو آمده ام . دلم در برابر شما ، تسلیم است و من ، پیرو شما هستم . یاری ام برایتان ، آماده است تا آن که خداوند ، حکم کند ، که او بهترینِ حاکمان است . من با شما هستم ؛ با شما ، نه با دشمن شما . من به شما و بازگشتتان ، (1) ایمان دارم و به مخالفان و قاتلان شما ، کفر می ورزم . خدا ، کسانی را که شما را با دست ها و زبان هایشان کُشتند ، لعنت کند ! سپس ، داخل شو و روی قبر بیفت و بگو : سلام بر تو ، ای بنده شایسته ، مطیع خدا و پیامبرش و امیر مؤمنان و حسن و حسین که خداوند ، بر ایشان ، درود و سلام فرستد ! سلام و رحمت و برکات و آمرزش خدا بر تو و بر روح و پیکرت ! گواهی می دهم و خدا را گواه می گیرم که تو ، بر همان عقیده ای جان دادی که بَدریان و مجاهدان در راه خدا و خداخواهان خیرخواه در جهاد با دشمنان خدا و مبالغه گران در یاری اولیایش و مدافعان دوستانش ، جان دادند . خداوند ، به تو ، بهترین و فراوان ترین پاداش کسانی را که به بیعت خود ، وفا کردند و دعوتش را پاسخ گفتند و اختیارداران کارهایش را اطاعت کردند ، عطا کند ! و گواهی می دهم که تو ، در خیرخواهی کوشیدی و نهایت توان خویش را به کار بردی و خداوند ، تو را در میان شهیدان بر انگیخت و روحت را با ارواح سعادتمندان ، قرار داد و گسترده ترین منزل با بهترین اتاق های بهشتی را به تو عطا کرد و یادت را در عِلّیّین ، بالا بُرد و تو را با پیامبران و صدّیقان و شهیدان و صالحان ، محشور کرد ؛ و چه همراهان خوبی ! گواهی می دهم که تو ، سستی نکردی و پا ، پس ننهادی و با بینایی به کارت و پیروی از شایستگان و دنباله روی از پیامبران ، به سوی کارت ، روان شدی . خداوند ، ما و شما را گِرد هم آورد ، و نیز میان پیامبرش و اولیایش ، در جایگاه فروتنان ، که او مهربان ترینِ مهربانان است ! سپس ، به سوی سر برو و دو رکعت ، نماز بخوان و پس از آن ، هر چه خواستی ، نماز بگزار و تسبیح بگو و هر دعایی که خواستی ، بکن و بگو : خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرست ، و گناهی برایم مگذار ، جز آن که آن را بیامرزی ، و اندوهی مگذار ، جز آن که آن را بزُدایی ، و بیماری ای مگذار ، جز آن که آن را شفا دهی ، و عیبی مگذار ، جز آن که آن را بپوشانی ، و تفرقه ای مگذار ، جز آن که آن را جمع و به سامان کنی ، و غایبی مگذار ، جز آن که او را حفظ کنی و به جایش ، باز گردانی ، و برهنه ای مگذار ، جز آن که لباسش دهی ، و روزی ای مگذار ، جز آن که آن را گسترش دهی ، و هراسی مگذار ، جز آن که آن را ایمن کنی ، و حاجتی را از حاجت های دنیا و آخرت که رضایت تو و صلاح من ، در آن است ، مگذار ، جز آن که آن را برآورده سازی ، ای مهربان ترینِ مهربانان ! هنگامی که خواستی خداحافظی کنی ، بر سر قبر بِایست ، همان گونه که در ابتدا ایستادی و بگو : تو را به خدا می سپارم و خدا را به مراقبت تو ، فرا می خوانم و بر تو ، سلام می دهم . به خدا و پیامبر و کتابش ، ایمان آوردیم ، و نیز به آنچه از جانب خدا آورد . خدایا ! ما را در گروه گواهان بنویس . خدایا ! آن را آخرین زیارت من از قبر پسرعموی پیامبرت صلی الله علیه و آله قرار مده و زیارت او را همیشه ، تا هر گاه که مرا باقی می داری ، روزی ام کن و مرا با او و پدرانش ، در بهشت ، محشور کن و مرا با او و پیامبر و اولیایت ، آشنا کن . خدایا ! بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرست و مرا بر ایمان به خودت ، تصدیق پیامبرت و ولایت علی بن ابی طالب و امامان علیهم السلام ، بمیران . سپس برای خود ، پدر و مادرت ، و مردان و زنان باایمان ، هر چه می خواهی ، دعا کن و فراوان از خدا بخواه و با آسودگی خاطر ، باز گرد .
.
1- .در متن کتاب ، «پدرانتان» آمده است ؛ولی بر اساس نسخه ای که در پانوشت آمده ، ترجمه شد .
الزِّیارَهُ الثّانِیَهُمصباح الزائر :ذِکرُ زِیارَهِ مُسلِمِ بنِ عَقیلٍ : تَقِفُ عَلی قَبرِهِ وتَقولُ : الَحمدُ للّهِِ المالِکِ الحَقِّ المُبینِ ، المُتَصاغِرِ لِعَظَمَتِهِ جَبابِرَهُ الطّاغینَ ، المُعتَرِفِ بِرُبوبِیَّتِهِ جَمیعُ أهلِ السَّماواتِ وَالأَرَضینَ ، المُقِرِّ بِتَوحیدِهِ سائِرُ الخَلقِ أجمَعینَ ، وصَلَّی اللّهُ عَلی سَیِّدِ الأَنامِ ، وأهلِ بَیتِهِ الکِرامِ ، صَلاهً تَقَرُّ بها أعیُنُهُم ، وتُرغَمُ بِها أنفُ شانِئِهِم (1) مِنَ الجِنِّ وَالإِنسِ أجمَعینَ ، سَلامُ اللّهِ العَلِیِّ العَظیمِ ، وسَلامُ مَلائِکَتِهِ المُقَرَّبینَ ، وأنبِیائِهِ المُرسَلینَ ، وأئِمَّتِهِ المُنتَجَبینَ ، وعِبادِهِ الصّالِحینَ ، وَجَمیعِ الشُّهَداءِ وَالصِّدّیقینَ ، وَالزّاکِیاتُ الطَّیّباتُ فیما تَغتَدی وتَروحُ ، عَلَیکَ یا مُسلِمَ بنَ عَقیلِ بنِ أبی طالِبٍ ، ورَحمَهُ اللّهِ وبَرَکاتُهُ . أشهَدُ أنَّکَ قَد أقَمتَ الصَّلاهَ وآتَیتَ الزَّکاهَ ، وأمَرتَ بِالمَعروفِ ونَهَیتَ عَنِ المُنکَرِ ، وجاهَدتَ فِی اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ ، وقُتِلتَ عَلی مِنهاجِ المُجاهِدینَ فی سَبیلِهِ ، حَتّی لَقیتَ اللّهَ عَزَّ وجَلَّ وهُوَ عَنکَ راضٍ ، وأشهَدُ أنَّکَ وَفَیتَ بِعَهدِ اللّهِ ، وبَذَلتَ نَفسَکَ فی نُصرَهِ حُجَّهِ اللّهِ وَابنِ حُجَّتِهِ ، حَتّی أتاکَ الیَقینُ ، أشهَدُ لَکَ بِالتَّسلیمِ وَالوَفاءِ وَالنَّصیحَهِ ، لِخَلَفِ النَّبِیِّ المُرسَلِ ، وَالسِّبطِ المُنتَجَبِ ، وَالدَّلیلِ العالِمِ ، وَالوَصِیِّ المُبَلِّغِ ، وَالمَظلومِ المُهتَضَمِ ، فَجَزاکَ اللّهُ عَن رَسولِهِ وعَن أمیرِ المُؤمِنینَ ، وعَنِ الحَسَنِ وَالحُسَینِ ، أفضَلَ الجَزاءِ ، بِما صَبَرتَ وَاحتَسَبتَ وأعَنتَ ، فَنِعمَ عُقبَی الدّارِ . لَعَنَ اللّهُ مَن قَتَلَکَ ، ولَعَنَ اللّهُ مَن أمَرَ بِقَتلِکَ ، ولَعَنَ اللّهُ مَن ظَلَمَکَ ، ولَعَنَ اللّهُ مَنِ افتَری عَلَیکَ ، ولَعَنَ اللّهُ مَن جَهِلَ حَقَّکَ ، وَاستَخَفَّ بِحُرمَتِکَ ، ولَعَنَ اللّهُ مَن بایَعَکَ وغَشَّکَ ، وخَذَلَکَ وأسلَمَکَ ، ومَن ألَّبَ (2) عَلَیکَ ولَم یُعِنکَ ، الحَمدُ للّهِِ الَّذی جَعَلَ النّارَ مَثواهُم وبِئسَ الوِردُ المَورودُ ، أشهَدُ أنَّکَ قُتِلتَ مَظلوما ، وأنَّ اللّهَ مُنجِزٌ لَکُم ما وَعَدَکُم ، جِئتُکَ زائِرا عارِفا بِحَقِّکُم ، مُسَلِّما لَکُم ، تابِعا لِسُنَّتِکُم ، ونُصرَتی لَکُم مُعَدَّهٌ ، حَتّی یَحکُمَ اللّهُ وهُوَ خَیرُ الحاکِمینَ ، فَمَعَکُم مَعَکُم لا مَعَ عَدُوِّکُم ، صَلَواتُ اللّهِ عَلَیکُم ، وعَلی أرواحِکُم وأجسادِکُم ، وشاهِدِکُم وغائِبِکُم، وَالسَّلامُ عَلَیکُم ورَحمَهُ اللّهِ وبَرَکاتُهُ ، قَتَلَ اللّهُ اُمَّهً قَتَلَتکُم بِالأَیدی وَالأَلسُنِ . ثُمَّ أشِر إلَی الضَّریحِ ، وقُل : السَّلامُ عَلَیکَ أیُّهَا العَبدُ الصّالِحُ ، المُطیعُ للّهِِ ولِرَسولِهِ ، ولِأَمیرِ المُؤمِنینَ ، وَالحَسَنِ وَالحُسَینِ عَلَیهِمُ السَّلامُ ، الحَمدُ للّهِِ ، وسَلامُهُ عَلی عِبادِهِ الَّذینَ اصطَفی مُحَمَّدٍ وآلِهِ ، وَالسَّلامُ عَلَیکُم ورَحمَهُ اللّهِ وبَرَکاتُهُ ومَغفِرَتُهُ ، عَلی روحِکَ وبَدَنِکَ . أشهَدُ أنَّکَ مَضَیتَ عَلی ما مَضی عَلَیهِ البَدرِیّونَ المُجاهِدونَ فی سَبیلِ اللّهِ ، المُبالِغونَ فی جِهادِ أعدائِهِ ونُصرَهِ أولِیائِهِ ، فَجَزاکَ اللّهُ أفضَلَ الجَزاءِ وأکثَرَ الجَزاءِ ، وأوفَرَ جَزاءِ أحَدٍ مِمَّن وَفی بِبَیعَتِهِ ، وَاستَجابَ لَهُ دَعوَتَهُ ، وأطاعَ وُلاهَ أمرِهِ ، أشهَدُ أنَّکَ قَد بالَغتَ فِی النَّصیحَهِ ، وأعطَیتَ غایَهَ المَجهودِ ، حَتّی بَعَثَکَ اللّهُ فِی الشُّهَداءِ ، وجَعَلَ روحَکَ مَعَ أرواحِ السُّعَداءِ ، وأعطاکَ مِن جِنانِهِ أفسَحَها مَنزِلاً ، وأفضَلَها غُرَفا ، ورَفَعَ ذِکرَکَ فِی العِلِّیّینَ ، وحَشَرَکَ مَعَ النَّبِیّینَ وَالصِّدّیقینَ وَالشُّهَداءِ وَالصّالِحینَ ، وحَسُنَ اُولئِکَ رَفیقا . أشهَدُ أنَّکَ لَم تَهِن ولَم تَنکُل ، وأنَّکَ قَد مَضَیتَ عَلی بَصیرَهٍ مِن أمرِکَ ، مُقتَدِیا بِالصّالِحینَ ، ومُتَّبِعا لِلنَّبِیّینَ ، فَجَمَعَ اللّهُ بَینَنا وبَینَکَ ، وبَینَ رَسولِهِ وأولِیائِهِ ، فی مَنازِلِ المُخبِتینَ ؛ فَإِنَّهُ أرحَمُ الرّاحِمینَ . ثُمَّ صَلِّ عِندَهُ رَکعَتَینِ وأهدِها لَهُ ، ثُمَّ قُل : اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، ولا تَدَع لی ذَنبا إلّا غَفَرتَهُ ، ولا هَمّا إلّا فَرَّجتَهُ ، ولا مَرَضا إلّا شَفَیتَهُ ، ولا عَیبا إلّا سَتَرتَهُ ، ولا شَملاً إلّا جَمَعتَهُ ، ولا غائِبا إلّا حَفِظتَهُ وأدنَیتَهُ ، ولا عُریانا إلّا کَسَوتَهُ ، ولا رِزقا إلّا بَسَطتَهُ ، ولا خَوفا إلّا آمَنتَهُ ، ولا حاجَهً مِن حَوائِجِ الدُّنیا وَالآخِرَهِ لَکَ فیها رِضیً ولی فیها صَلاحٌ إلّا قَضَیتَها یا أرحَمَ الرّاحِمینَ ! فَإِذا أرَدتَ وَداعَهُ ، فَقِف عِندَهُ ، وقُل : أستَودِعُکَ اللّهَ وأستَرعیکَ ، وأقرَأُ عَلَیکَ السَّلامَ ، آمَنّا بِاللّهِ وبِالرَّسولِ ، وبِما جاءَ بِهِ مِن عِندِ اللّهِ ، اللّهُمَّ فَاکتُبنا مَعَ الشّاهِدینَ ، اللّهُمَّ لا تَجعَلهُ آخِرَ العَهدِ مِن زِیارَتی لِهذَا العَبدِ الصّالِحِ ، وَارزُقنی زِیارَتَهُ ما أبقَیتَنی ، وَاحشُرنی مَعَهُ ، وعَرِّف بَینی وبَینَهُ ، وبَینَ رَسولِکَ وأولِیائِکَ فِی الجِنانِ . اللّهُمَّ صَلّ عَلی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ، وتَوَفَّنی عَلَی الإِیمانِ بِکَ ، وَالتَّصدیقِ بِرَسولِکَ ، وَالوِلایَهِ لِعَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِ ، وَالأَئِمَّهِ مِن وُلدِهِ عَلَیهِمُ السَّلامُ ، وَالبَراءَهِ مِن أعدائِهِم ؛ فَإِنّی رَضیتُ بِذلکَ یا رَبَّ العالَمینَ . (3)
1- .شَنَأَهُ : أبغضه (الصحاح : ج 1 ص 57 «شنأ») .
2- .التألیب : التحریض (الصحاح : ج 1 ص 88 «ألب») .
3- .مصباح الزائر : ص 100 ، بحار الأنوار : ج 100 ص 426 .
زیارت دوم
مصباح الزائر :ذکر زیارت مسلم بن عقیل . بر سر قبرش می ایستی و می گویی : ستایش ، ویژه خداوند ، مالک [ همه چیز ] ، حق و آشکار است ؛ او که همه جبّاران سرکش در برابر بزرگی اش ، کوچک اند ، و همه آسمانیان و زمینیان ، به ربوبیتش ، معترف اند ، و همه آفریدگان ، به یکتایی اش مُقِرّند . خداوند ، بر سَرور مردمان و اهل بیت گرامی اش درودی فرستد که چشم هایشان به آن ، روشن شود و بینی دشمنشان از جن و اِنس ، همه بر خاک ، مالیده شود . سلام خدای والای بزرگ ، و سلام فرشتگان مقرّبش ، پیامبران فرستاده شده اش ، امامان برگزیده اش ، بندگان صالحش و همه شهیدان و صدّیقان و پاکان و پاکیزگان [ از فرشتگانی ] که هر صبح و شام ، فرود می آیند ، بر تو باد ، ای مسلم بن عقیل بن ابی طالب ! و نیز رحمت و برکات خدا نثارت باد ! گواهی می دهم که تو نماز بر پا داشتی و زکات پرداختی و امر به معروف و نهی از منکر نمودی و در راه خدا ، آن گونه که باید ، جهاد کردی و بر راه مجاهدان خدایی . کُشته شدی تا آن که به گاه دیدار خدای عزوجل ، از تو خشنود بود . و گواهی می دهم که تو به عهد خدا ، وفا کردی و جانت را برای یاری حجّت خدا و فرزند حجّتش ، به میدان آوردی تا اَجَلت در رسید . من برای تو به تسلیم شدن و وفاداری و خیرخواهی در حقّ جانشین پیامبرِ فرستاده و نواده برگزیده و راه نمای دانا و وصیّ بیان کننده و مظلومِ حقْ به تاراج رفته ، گواهی می دهم . خداوند ، از جانب پیامبرش ، امیر مؤمنان ، حسن و حسین ، به تو برترین پاداش را در برابر شکیبایی ای که کردی و به حساب خدا نهادی و یاری دادی ، عطا کند ، که بهترین سرای فرجامین است . خدا ، لعنت کند کسی را که تو را کُشت ! خدا ، لعنت کند کسی را که به آن ، فرمان داد ! خدا ، لعنت کند کسی را که به تو ستم کرد ! خدا ، لعنت کند کسی را که به تو دروغ بست ! خدا ، لعنت کند کسی را که حقّ تو را نشناخت و حُرمتت را خوار داشت ! خدا ، لعنت کند کسی را که با تو بیعت کرد و نیرنگ زد و تو را وا نهاد و تسلیم کرد و [ دشمنت را ] بر ضدّ تو شورانْد و یاری ات نکرد ! ستایش ، از آنِ خدایی است که آتش را جایگاه آنان ، قرار داد ؛ و به چه بد جایگاهی وارد می شوند ! گواهی می دهم که تو ، مظلومانه کُشته شدی و خدا ، وعده ای را که به شما داده ، محقّق خواهد ساخت . با شناخت حقّ شما ، به میهمانی نزد تو آمده ام . در برابر شما ، تسلیم و پیرو شما هستم . یاری ام برایتان ، آماده است تا آن که خدا ، حکم کند ، که او بهترینِ حکم کنندگان است . من با شما هستم ؛ با شما ، نه با دشمن شما . درودهای خدا بر شما ، و بر روح ها و پیکرهایتان ، و بر حاضران و غایبان شما ! سلام و رحمت و برکات خدا بر شما ! خدا ، کسانی را که شما را با دست ها و زبان هایشان کُشتند ، لعنت کند ! سپس به سوی ضریح ، اشاره کن و بگو : سلام بر تو ، ای بنده شایسته ، مطیع خدا و پیامبرش و امیر مؤمنان و حسن و حسین علیهم السلام ! ستایش ، از آنِ خداست . سلام او بر بندگان برگزیده اش ، محمّد و خاندان او ! سلام بر شما و رحمت و برکات و آمرزش خدا بر تو و بر روح و پیکرت ! گواهی می دهم که تو ، بر همان عقیده ای جان دادی که بَدریان و مجاهدان در راه خدا ، مبالغه کنندگان در جهاد با دشمنان خدا و در یاری اولیایش ، جان دادند . خدا ، به تو بهترین و فراوان ترین و سرشارترین پاداش کسانی را که به بیعت خود وفا کردند و دعوتش را پاسخ گفتند و اختیاردارانِ کارهایش را اطاعت کردند ، عطا کند ! گواهی می دهم که تو ، در خیرخواهی کوشیدی و نهایتِ توان خویش را به کار بردی تا این که خدا ، تو را در میان شهیدان بر انگیخت و روحت را با ارواح سعادتمندان ، قرار داد و گسترده ترین منزل با بهترین اتاق های بهشتی را به تو عطا کرد و یادت را تا علّیّین [در فرادستِ بهشتْ] بالا برد و تو را با پیامبران و صدّیقان و شهیدان و صالحان ، محشور کرد ؛ و چه همراهانِ خوبی ! گواهی می دهم که تو ، سستی نکردی و پا ، پس ننهادی و با بینایی به کارَت و پیروی از شایستگان و دنباله روی از پیامبران ، به سوی کار خود ، روان شدی . خدا ، ما و تو را گِرد هم آورد ، و نیز میان پیامبرش و اولیایش ، در جایگاه فروتنان ، که او مهربان ترینِ مهربانان است ! سپس ، نزد او دو رکعت نماز بخوان و آن را به او هدیه کن و بگو : خدایا ! بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرست و گناهی برایم مگذار ، جز آن که آن را بیامرزی ، و اندوهی مگذار ، جز آن که آن را بزُدایی ، و بیماری ای مگذار ، جز آن که آن را شفا دهی ، و عیبی مگذار ، جز آن که آن را بپوشانی ، و تفرقه ای مگذار ، جز آن که آن را جمع و به سامان کنی ، و غایبی مگذار ، جز آن که او را حفظ کنی و به جایش باز گردانی ، و برهنه ای مگذار ، جز آن که لباسش دهی ، و روزی ای مگذار ، جز آن که آن را گسترش دهی ، و هراسی مگذار ، جز آن که آن را ایمن کنی ، و حاجتی را از حاجت های دنیا و آخرت که رضایت تو و صلاح من در آن است ، مگذار ، جز آن که آن را برآورده سازی ، ای مهربان ترینِ مهربانان ! هنگام بازگشت و خداحافظی ، بر سرِ قبر بِایست و بگو : تو را به خدا می سپارم و خدا را به مراقبت از تو ، فرا می خوانم و بر تو سلام می دهم . به خدا و پیامبرش و نیز به آنچه از جانب خدا آورد ، ایمان آوردیم . خدایا ! ما را در گروه گواهان بنویس . خدایا ! آن را آخرین زیارت من از قبر این بنده صالح ، قرار مده و زیارت او را همیشه ، تا هر گاه که مرا باقی می داری ، روزی ام کن و مرا با او محشور گردان و مرا با پیامبر و اولیایت ، در بهشت ، آشنا کن . خدایا ! بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرست و مرا بر ایمان به خودت ، تصدیق پیامبرت ، ولایت علی بن ابی طالب و امامان علیهم السلام ، و بیزاری از دشمنانشان بمیران ، که من به آن خشنود هستم ، ای پروردگارِ جهانیان !
.
الزِّیارَهُ الثّالِثَهُمصباح الزائر :زِیارَهٌ اُخری لِمُسلِمِ بنِ عَقیلٍ سَلامُ اللّهِ عَلَیهِ : إذا وَصَلتَ إلی ضَریحِهِ فَقِف عَلَیهِ مُستَقبِلَ القِبلَهِ ، وقُل : السَّلامُ عَلَیکَ أیُّهَا الفادی بِنَفسِهِ ومُهجَتِهِ ، الشَّهیدُ الفَقیدُ المَظلومُ ، المَغصوبُ حَقُّهُ ، المُنتَهَکُ حُرمَتُهُ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا مَن فادی بِنَفسِهِ ابنَ عَمِّهِ ، وفَدی بِدَمِهِ دَمَهُ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا أوَّلَ الشُّهَداءِ ، وإمامَ السُّعَداءِ ، السَّلامُ عَلَیکَ یا مُسلِمُ یا مَن أسلَمَ نَفسَهُ ، وسَکَنَ عَلی طاعَهِ اللّهِ رَمسَهُ (1) ، وأخمَدَ حِسَّهُ . السَّلامُ عَلَیکَ یَابنَ السّادَهِ الأَبرارِ ، ویَابنَ أخی جَعفَرٍ الطَّیّارِ ، وَابنَ أخی عَلِیٍّ الفارِسِ الکَرّارِ ، الضّارِبِ بِذِی الفَقارِ ، السَّلامُ عَلَیکَ ورَحمَهُ اللّهِ وبَرَکاتُهُ ، یا مَن أرضی بِفِعالِهِ مُحَمَّدا المُختارَ وَالمَلِکَ الجَبّارَ ، السَّلامُ عَلَیکَ ، لَقَد صَبَرتَ فَنِعمَ عُقبَی الدّارِ . السَّلامُ عَلَیکَ یا وَحیدا غَریبا عَن أهلِهِ بَینَ الأَعداءِ ، بِلا ناصِرٍ ولا مُجیبٍ ، أشهَدُ بَینَ یَدَیِ اللّهِ أنَّکَ جاهَدتَ وصابَرتَ ، وخاصَمتَ أعداءَ اللّهِ عَلی طاعَتِهِ وطاعَهِ نَبِیِّهِ ووَصِیِّهِ ووَلِیِّهِ ، فَمَضَیتَ شَهیدا وتَوَلَّیتَ حَمیدا ، «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّآ إِلَیْهِ رَاجِعُونَ» (2) . اللّهُمَّ احشُرنی مَعَهُ ومَعَ أبیهِ وعُمومَتِهِ وبَنیهِم ، ولا تَحرِمنی فی بَقِیَّهِ عُمُری زِیارَتَهُ . ثُمَّ تُقَبِّلُ الضَّریحَ وتُصَلّی صَلاهَ الزِّیارَهِ ، وتُهدی ثَوابَها لَهُ ، ثُمَّ تُوَدِّعُهُ وتَنصَرِفُ إن شاءَ اللّهُ تَعالی . (3)
.
1- .الرَّمْسُ : القبر (النهایه : ج 2 ص 263 «رمس») .
2- .البقره: 156.
3- .مصباح الزائر : ص 103 ، بحار الأنوار : ج 100 ص 428 .
زیارت سوم
مصباح الزائر :زیارت دیگر برای مسلم بن عقیل که سلام خدا بر او باد : هنگامی که به ضریح او رسیدی ، رو به قبله می ایستی و می گویی : سلام بر تو ، ای فدا کننده جان و خونت ، شهید از دست رفته مظلوم ! ای که حقّت را غصب کردند و حُرمتت را شکستند ! سلام بر تو ای کسی که جان خویش را برای پسر عمویش فدا کرد و خون خود را فدایِ خون او نمود ! سلام بر تو ، ای نخستین شهید ، جلودار نیک بختان ! سلام بر تو ، ای مُسلم ، ای کسی که خود را [ به خدا ]تسلیم کرد و بر اطاعت خدا ، در قبرْ جای گرفت و خاموش گشت ! سلام بر تو ، ای فرزند سَروران نیکوکار ! ای برادرزاده جعفر طیّار ! ای برادرزاده علی ؛ ای سوارکار کرّار و زننده با شمشیر ذو الفقار ! سلام و رحمت و برکات خدا بر تو باد ، ای آن که با کردارش ، محمّدِ برگزیده و پادشاه بر همه چیره را خشنود کرد ! سلام بر تو ! شکیب ورزیدی ؛ و چه خوبْ سرای فرجامینی داری ! سلام بر تو ، ای تنها و دور افتاده از اهلش میان دشمنانش ، بی یار و پاسخگو ! پیش روی خدا ، گواهی می دهم که تو ، جهاد کردی و شکیب ورزیدی و بر پایه اطاعت خدا و پیامبرش و وصی و ولیّ او ، با دشمنان خدا جنگیدی و با شهادت و ستوده رفتی . «ما از آنِ خداییم و به سوی او ، باز می گردیم» . خدایا ! مرا با او ، پدرش ، عموهایش و فرزندانش ، محشور بگردان و در باقی مانده عمرم ، از زیارتش محرومم مدار . آن گاه ، ضریح را می بوسی و نماز زیارت می خوانی و پاداش آن را به او هدیه می دهی و خداحافظی می کنی و به خواست خدا ، باز می گردی .
بیان :
قال العلّامه المجلسی قدس سره : اعلم أنّ زیاره مسلم رضی الله عنه فی یوم شهادته وهو یوم عرفه أفضل وأنسب من سائر الأیّام . (1)
9 / 6زِیارَهُ هانِئِ بنِ عُروَهَ المُرادِیِّمصباح الزائر :تَقِفُ عَلی قَبرِهِ ، وتُسَلِّمُ عَلی رَسولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله [ و ] (2) تَقولُ : سَلامُ اللّهِ العَظیمِ وصَلَواتُهُ عَلَیکَ یا هانِئَ بنَ عُروَهَ ، السَّلامُ عَلَیکَ أیُّهَا العَبدُ الصّالِحُ ، النّاصِحُ للّهِِ ولِرَسولِهِ ، ولِأَمیرِ المُؤمِنینَ وَالحَسَنِ وَالحُسَینِ عَلَیهِمُ السَّلامُ . أشهَدُ أنَّکَ قُتِلتَ مَظلوما ، فَلَعَنَ اللّهُ مَن قَتَلَکَ وَاستَحَلَّ دَمَکَ ، وحَشا قُبورَهُم نارا . أشهَدُ أنَّکَ لَقیتَ اللّهَ وهُوَ راضٍ عَنکَ بِما فَعَلتَ ونَصَحتَ ، وأشهَدُ أنَّکَ قَد بَلَغتَ دَرَجَهَ الشُّهَداءِ ، وجَعَلَ روحَکَ مَعَ أرواحِ السُّعَداءِ ، بِما نَصَحتَ للّهِِ ولِرَسولِهِ مُجتَهِدا ، وبَذَلتَ نَفسَکَ فی ذاتِ اللّهِ ومَرضاتِهِ ، فَرَحِمَکَ اللّهُ ورَضِیَ عَنکَ وحَشَرکَ مَعَ مُحَمَّدٍ وآلِهِ الطّاهِرینَ ، وجَمَعَنا وإیّاکُم مَعَهُم فی دارِ النَّعیمِ ، وسَلامٌ عَلَیکَ ورَحمَهُ اللّهِ وبَرَکاتُهُ . ثُمَّ صَلِّ رَکعَتَینِ صَلاهَ الزِّیارَهِ وأَهدِها لَهُ ، وَادعُ لِنَفسِکَ بِما شِئتَ ، ووَدِّعهُ بِما وَدَّعتَ بِهِ مُسلِمَ بنَ عَقیلٍ رحمه الله . ثُمَّ اقصِد بَعدَ ذلِکَ المَساجِدَ المَذکورَهَ بِظَهرِ الکوفَهِ . (3)
1- .بحار الأنوار: ج 100 ص 429 .
2- .ما بین المعقوفین من بحار الأنوار .
3- .مصباح الزائر : ص 104 ، المزار الکبیر : ص 180 ، المزار للشهید الأوّل : ص 282 کلاهما نحوه ، بحار الأنوار : ج 100 ص 429 .
توضیح
علّامه مجلسی گفته است : بدان که زیارت کردن مسلم که خداوند از او خشنود باد در همان روز شهادتش ،روز عرفه (نهم ذی حجّه) ، برتر و مناسب تر از دیگر روزهاست .
9 / 6زیارت هانی بن عُروه مرادی
مصباح الزائر :نزد قبرش می ایستی و بر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله سلام می دهی و [سپس] می گویی : سلام خدای بزرگ و درودهای او بر تو ، ای هانی بن عروه ! سلام بر تو ، ای بنده شایسته ، خیرخواه خدا و پیامبرش و امیر مؤمنان و حسن و حسین ! گواهی می دهم که تو ، مظلومانه کُشته شدی . خدا ، لعنت کند هر کس را که تو را کُشت و خونت را حلال شمرد ! خدا ، گورهایشان را از آتش ، پُر کند ! گواهی می دهم که خدا را در حالی دیدار کردی که از کار و خیرخواهی ات ، خشنود بود . گواهی می دهم که به درجه شهیدان رسیدی و روحت را با روح های نیک بختان ، قرار دادند ؛ زیرا به خاطر خدا و پیامبرش ، خیرخواهی کردی و کوشیدی و جان خود را در راه خدا و خشنودی او ، بذل کردی . خدایت ، رحمت کند و از تو خشنود باشد و با محمّد و خاندان پاکش ، محشورت گردانَد ، و ما و شما را در سرای جاوید ، گِرد هم آورَد ! سلام و رحمت و برکات خدا بر تو باد ! سپس ، دو رکعت نماز زیارت بخوان و به او هدیه کن و هر دعایی که خواستی ، برای خودت بکن و همان گونه که با مسلم بن عقیل خداحافظی کردی ، با او خداحافظی کن . پس از آن ، به سوی مسجدهای پشت کوفه که ذکر شد ، برو .